Diploma o Diskarte: Ano ang Tunay na Susi sa Tagumpay?

Sa Pilipinas, madalas marinig ang kasabihang “Sa buhay, diskarte lang ang puhunan.” Ngunit sa kabila ng positibong interpretasyon nito bilang kasipagan at pagiging madiskarte sa buhay, hindi maikakaila na nagkaroon din ito ng negatibong kahulugan—ang pagbaluktot ng sistema upang makalamang. Isang mahalagang tanong ang kailangang sagutin: Sa ating lipunan, mas binibigyang halaga ba ang diskarte kaysa sa tamang paraan?

Ang “diskarte” ay dapat na sumasalamin sa talino, sipag, at pagkamalikhain ng isang tao. Subalit, sa ilang pagkakataon, nagiging dahilan ito upang gawin ang hindi tama—mula sa pandaraya sa paaralan hanggang sa katiwalian sa trabaho. Halimbawa, may isang estudyanteng ginamit ang kanyang “diskarte” upang mandaya sa pagsusulit, at isang empleyadong nangikil sa kliyente upang mapadali ang kanyang pag-angat sa trabaho. Sa ganitong konteksto, nagiging hadlang ang maling paggamit ng diskarte sa tunay na kaunlaran ng isang indibidwal at ng bansa.

Ano nga ba ang “Diskarte”? Ang Manipestasyon ng Kultura ng Pagiging “Madiskarte”

Tradisyonal na Kahulugan ng Diskarte

Ang diskarte ay orihinal na tumutukoy sa pagiging resourceful—ang kakayahang lumutas ng problema sa kabila ng limitadong mapagkukunan. Ito ay isang positibong katangian na nagpapakita ng talino, tiyaga, at pagiging malikhain upang malampasan ang mga hamon sa buhay.

Kasalukuyang Pag-unawa sa Diskarte

Sa kasalukuyang panahon, ang “diskarte” ay madalas na iniuugnay sa paggamit ng shortcut, panlilinlang, o paglabag sa etika upang makamit ang isang layunin. Marami ang gumagamit ng salitang ito upang bigyang-katwiran ang hindi makatarungan o hindi matapat na paraan ng pagkamit ng tagumpay.

Mga Halimbawa ng Maling Paggamit ng Diskarte:

• Paglagay sa mga pulis upang makaiwas sa multa o kaso
• Paggamit ng kodigo sa pagsusulit upang makapasa nang hindi nag-aaral
• Paggamit ng “backer” o koneksyon upang makakuha ng trabaho sa halip na dumaan sa patas na proseso

Nagiging eupemismo na ang “diskarte” para sa pandaraya—isang bagay na hindi katanggap-tanggap ngunit madalas ipinagmamalaki. Bakit ito nagiging bahagi ng kultura? Sa halip na tularan ang tamang pamamaraan, marami ang mas pinipiling gumamit ng “diskarte” upang makuha ang nais nang hindi dumadaan sa tamang proseso. Ito ay isang isyung dapat pag-isipan ng bawat Pilipino.

Diploma o Diskarte: Ang Tunay na Tagumpay ng mga Matalinong Madiskarte

Hindi lahat ng matagumpay ay may diploma, at hindi lahat ng may diploma ay matagumpay. Maraming Pilipino ang hindi nabigyan ng pagkakataong makapagtapos ng pag-aaral, ngunit sa pamamagitan ng tunay na diskarte—ang pagsisikap, tiyaga, at integridad—nakamit nila ang tagumpay nang hindi lumalabag sa batas o nakasakit ng iba.

Mga Halimbawa ng Tunay na Diskarte:

• Henry Sy – Isang dating nagtitinda ng sapatos na, sa pamamagitan ng sipag at tamang diskarte, ay nakapagtayo ng SM, isa sa pinakamalalaking retail chains sa Pilipinas.
• Efren “Bata” Reyes – Hindi nakapagtapos ng pormal na edukasyon ngunit naging alamat sa larangan ng billiards dahil sa husay, tiyaga, at diskarte.

Ipinapakita ng mga kwentong ito na ang diskarte ay hindi dapat gamiting dahilan sa pandaraya, kundi isang paraan upang malampasan ang kahirapan sa marangal na paraan. Ang tunay na diskarte ay nakaugat sa kasipagan, sipag, at tamang pagpapasya, hindi sa panlalamang sa kapwa.

Hindi diploma o diskarte ang nagtatakda ng tagumpay—kundi ang tamang prinsipyo sa paggamit ng diskarte upang abutin ang pangarap nang may dangal.

Bakit Naging Kultura ang “Pandaraya” or “Panlalamang” sa Ilalim ng Diskarte?

Colonial Mentality at Survival Instinct

Sa mahabang kasaysayan ng bansa, nasanay ang maraming Pilipino na magsagawa ng diskarte upang makasabay sa isang sistemang hindi palaging patas. Dahil sa kahirapan at kakulangan ng oportunidad, marami ang natutong samantalahin ang sistema para lamang mabuhay.

“Kapag ang gobyerno mismo ay korap, ang mamamayan ay gagawa ng paraan para mabuhay—kahit ilegal.”

Pagkiling sa Resulta, Hindi sa Proseso

Maraming Pilipino ang mas binibigyang-pansin ang resulta kaysa sa tamang proseso ng pagkamit nito. Hangga’t nakakamit ang tagumpay, hindi na iniisip kung ito ba ay dumaan sa tamang paraan o hindi.

Halimbawa:

• Pagbili ng pekeng diploma upang makapasok sa isang mataas na posisyon sa trabaho
• Pagtangkilik sa mga “fixer” sa LTO upang mapabilis ang pagkuha ng lisensya

“Basta’t nagtagumpay, kahit madumi ang paraan—ano ang problema?”

Kawalan ng Edukasyon sa Etika

Isa pang salik sa paglaganap ng maling paggamit ng diskarte ay ang kakulangan sa pagpapahalaga sa integridad, lalo na sa edukasyon at pagpapalaki sa tahanan. Maraming paaralan ang nakatuon lamang sa akademikong tagumpay at hindi sa etikal na paghubog ng mga estudyante. Ganito rin sa ilang pamilya, kung saan mas binibigyang-diin ang praktikalidad kaysa sa pagiging tapat at marangal.

Dahil dito, lumalaki ang mga indibidwal na iniisip na normal lamang ang paggamit ng “diskarte” sa kahit anong paraan, kahit ito ay labag sa prinsipyo ng katapatan at hustisya.

Solusyon: Paano Babaguhin ang Pagkakaunawa sa Diskarte?

Reporma sa Edukasyon

Upang mabago ang maling pananaw sa diskarte, kailangang palakasin ang edukasyon sa etika at critical thinking. Dapat ituro sa mga paaralan na ang tunay na diskarte ay hindi tungkol sa panlalamang kundi sa paggamit ng talino at sipag nang may integridad.

Pagpapanagot sa mga Nagpapayaman sa Pandaraya

Dapat magkaroon ng mas mahigpit na batas at regulasyon upang mapanagot ang mga taong gumagamit ng pandaraya bilang “diskarte.” Kabilang dito ang:

• Pag-expose sa mga fixer at scammer na nagpapahirap sa ordinaryong mamamayan.
• Mas mahigpit na parusa sa mga nag-aalok at bumibili ng pekeng diploma upang maibalik ang tiwala sa edukasyon.
• Pagpapalakas ng whistleblower protection programs upang mahikayat ang pagsisiwalat ng katiwalian sa gobyerno at pribadong sektor.

Kultural na Pagbabago

Ang pagbabago ay dapat magsimula sa kamalayan ng bawat isa. Kailangang baguhin ang pananaw na ang diskarte ay tungkol sa panlalamang. Dapat ituro na ang tunay na diskarte ay pagiging matalino nang may konsensya at hindi ang pagsasamantala sa sistema.

“Hindi diskarte ang pandaraya—diskarte ang pagiging matalino nang may konsensya.”

Ang Tunay na Diskarte ay May Dangal

Sa bawat araw na pinalilipas nating normal ang pandaraya, tayo mismo ang nagpapatibay sa isang sistemang hindi patas. Pipiliin mo bang maging bayani sa panlilinlang, o martir sa pagiging tapat? Ang tanong na ito ay hindi lamang para sa mga may kapangyarihan, kundi para sa bawat Pilipino—sa estudyanteng gumagamit ng kodigo, sa empleyadong kumukunsinti sa katiwalian, at sa mamamayang tahimik na tinatanggap ang mali.

Kung hindi magbabago ang sistema, patuloy na maghahari ang diskarteng walang dangal—isang kulturang pinagmamalaki ang panlalamang kaysa sa pagsisikap. Hindi sapat ang pagsisi sa gobyerno kung mismong sambayanan ay kumukunsinti sa katiwalian. Kung hindi ka korap, bakit tinatanggap mo ang fixer? Kung relihiyoso ang mga Pilipino, bakit laganap ang pandaraya?

Ang tunay na diskarte ay hindi sumisira ng pangarap ng iba. Ang tunay na diskarte ay hindi nangangahulugan ng paglabag sa batas, kundi ng pagiging matalino nang may konsensya. Panahon na upang iwaksi ang maling kaisipan—dahil hindi tagumpay ang bunga ng pandaraya, kundi isang lason na unti-unting pumapatay sa kinabukasan ng bayan.